Krynki - zostań koordynatorem tej miejscowości - jewishbialystok@gmail.com

Lola Wolf - Reznick

Początek burzy

(1939 – 1941)

[Z : "Pinkas Krinki", Tel-Aviv,str. 270, 318]

<...>

Zmierzch Społeczności Żydowskiej Krynek

Żadnych manewrów tym razem

Pesach 1942

          Zbliżałosię święto Pesach. Pieczono macę, sprzątano domy, czyszczono naczynia . Pocichu, w ukryciu przed Niemcami przygotowywaliśmy się do koszernej Paschy.

O dziewiątej rano,  w piątek ,  w dzień przed Paschą 5702 (1942), przezotwarte bramy getta wmaszerowało dwustu gestapowców w czarnych,  oznakowanychtrupimi czaszkami czapkach. Gwałtownie rozpierzchli się po wszystkich ulicachgetta  rabując, bijąc, torturując irozstrzeliwując Żydów. Dziesiątki ofiar zgładzono w najbrutalniejszy sposób,wśród nich:

sędzia Krynek Reb Leib Segal, Mosze (Moshe) Lew (Lev),(mąż piekarki Chany),  który  fizycznie sprzeciwił się Niemcom,  matka Okuna z ulicy Garbarskiej zadźgananożem  we własnym łóżku i wielu innych.

Jedenpo drugim padali od kul  na ulicachspalonego, zdewastowanego getta, przy śmietnisku pełnym odpadów.  W  brudzieśmietniska,  w ludzkich ekskrementach leżałymartwe, zakrwawione  ciała. Nie możnabyło nawet dokonać pochówku na cmentarzu. Złożono ich  w  mogile zbiorowej  naterenie getta, w pobliżu "Linas Tsedek" (przytułku).  Pogrom trwał ponad pięć godzin. PrawdziwaPascha !

Z trzydziestu dziewięciu ofiar owej krwawej Paschy poekshumacji udało się zidentyfikować następujące osoby:

 dwudziestu ośmiumężczyzn

1.       Reb Shmuel ( Szmuel ) Lev,  rabinchasydzki (“the geler”) [blondyn]

2.       Dayan(Dajen) [sędziasądu żydowskiego] Reb Lejb (Leybke) Segal

3.       Heykel (Hejkł)  Alian (właściciel restauracji)

4.       Moshe (Mosze ) Alekshitzer(Alekszicer)

5.       Heschel Okun (“Heschel - Meshores”-Meszores)[Sługa]

6.       Sender Aronovitch  (Aronowicz) (“Sender - Pupeks”)[pępek]

7.       Hershel (Herszł)Aronovitch (Aronowicz) (jeden z synów Sendera)

8.       Meir Blokh (Bloch) (Meir “mantzes”-mances) [małe co nieco]

9.       Abraham Brevdeh(chasyd, kierownik “Hakhnoses Orkhim”-Hachnoses Orchim) [szabesowegoprzytułku dla biednych włóczęgów]

10.    Pinie Gendler (Pinie Munie Feygel (Fejgeł)Yehushe's)

11.    Velvel Veinach (the Valker) [szapował]

12.    Benjamin Veyrach(Naome Ide's)

13.    Abraham Lopate (Łopate)(Abrahmke “drales”- drapak)

14.    Moshe (Mosze)  Lapate (Łopate)

15.    Mosheke (Moszke) Lev(“maziks” [swawolnik] mąż Chany piekarki )

16.    Motke Levin (krawiec, “the horbultchik”-horbulczik) [garbaty]

17.    Shmuel (Szmuel) Levin (Munie Khsrial's, opiekunsynagogi)

18.    Muntchik (Munczik)Wolf (kowal)

19.    Jankel Wolf (syn Aarona,wnuk Munczika kowala)

20.    Natanovitch(Natanowicz)

21.    Henoch Nakdiman (jedenz synów Hertzke (Hercke ) z garbarni)

22.    Mones Potchevutski (Poczewucki)(właściciel sklepu z okleiną)

23.    Alter Kaplan (“the Hon”) [kogut]

24.    Monie Yakov (Jakow)Kaplan (producent skóry)

25.    Daniel Kaganovitch (Kaganowicz) (“the Hoykher”-Hojcher)[wysoki]

26.    Motl Kravetski(Krawiecki)  (syn Shmuel (Szmuela) I   Bashke (Baszke)  Spodviler's (Spodwilerów)

27.    Rabkin

28.    Sender Shafir(Szafir).

pięć kobiet

1.       Eylin (Elin) (żonastarego Mendela)

2.       Chana Alekshitser(Alekszicer)

3.       Okun (matka Heschela Okuna)

4.       Shoshke (Szoszke)  Lascher (Shoshke Rachel Matske's, sprzedawczynijaj)

5.       Feygel (Fejgeł) Nakdiman (żona Israela Hercika (Hertzk))

                                                                                     Z jęz. angielskiego tłumaczyła Joanna Czaban