Ludzie

Mohilewer Mohylewer Shmuel Szmuel Rabin

1824-1898

Mohilewer Mohylower Mohylewer, Branickiego 3, Białystok

uzupełnij jewishbialystok@gmail.com

EN switch to english version

udostępnij na FB

WESPRZYJ NASZ PROJEKT

Rabin Samuel Mohylewer zmarł 10 czerwca 1898 roku w Białymstoku. Został pochowany w Białymstoku. W 1991 roku jego szczątki zostały ekshumowane, przewiezione do Izraela, i pochowane w Mazkeret Batia.

Rabbi Mohilewer

W Rzeczpospolitej (20-21 listopada 2021) bardzo cenny artykuł Jarosława Kociszewskiego, Philipa Earla Steele poświęcony postaci wybitnego rabina białostockiego Samuela Mohylewera - jednego z Ojców syjonizmu, lidera organizacjia Miłośników Syjonu. Mohylewere przez większość życia walczył o powrót Żydów do ziemi Izraela.

https://www.rp.pl/plus-minus/art19115781-rabin-mohylewer-w-drodze-do-wrot-nadziei

WiT

NakonferencjiwKatowicach w 1884 roku

WiT

ŻIH

Ohel Halperna, obok Mohylewera? W głeboki za oknem mauzoleum Mohylewera

1861 M14 Zoruch Amolski, Liba Abramska, Suwałki,

Dokument z podpisem rabina Mohylewera

Odnalazł Daniel Paczkowski

WiT

Po moim odczycie, zabrali głos na sympozjum w MIEJSCU dwaj architekci - Zenon Zabagło i ABC - którzy szczegółowo omawiali pierwotny projekt dawnej synagogi na ul. Branickiej 3, jej realizację - oraz projekt jej odnowienia.

Mnie jednak zabrakło jednego aspektu. Otóż rabin Mohylewer jest historycznie ważny jako syjonista. Nie jako rabin per se. Jego nauczanie (poza syjonistycznego) zresztą nie zachowało się. Zachowało się tylko jego nauka (wiara), że czas na nowo ustanowić się w Ziemi Izrael. Jak podkreśliłem w swoim odczycie, Mohylewer jest wprost jednym z ojców Izraela. Za takiego uchodzi w Izraelu, nie tylko w moim mniemaniu.

Jego wnuk, rabin Józef Mohylewer, też był syjonistą. Z powodu choroby Dziadka, to akurat Józef przemawiał w Bazylei na Pierwszym Kongresie Syjonistycznym (1897). Józef poza tym sam osiedlił się w Ziemi Izrael (zrobił "aliję"). Tak jak aż 20 tys innych Żydów z Białegostoku.

Ad rem: scheda Samuela Mohylewera ściślej, dobitnie wiąże się z odrestaurowaniem Izraela. I wnuk Józef zapewne miał ten fakt na myśli, w czasie projektowania i budowy synagogi. Otóż należy konstatować, że synagoga z 1902 r. miała w założeniu określoną misję: namawiać do aliji, do utworzenia żydowskiego królestwa w Palestynie. M.in. stąd "im. rabina Samuela Mohylewera".

Mogę jeszcze jedno dodać: rok 1902. Może to przypadkowa zbieżność - a może nie!

Znaczy, ruch syjonizmu religijnego, który Mohilewer zapoczątkował w 1893 r. - chodzi o Merkaz Ruchani "Mizrachi" - został sformalizowany właśnie w 1902 r. przez bliskich współpracowników Mohylewera. W Wilnie, co prawda - ale czy sformalizowanie "Mizrachi" i dedykacja synagogi imienia patrona "Mizrachi" w Białymstoku mogły być niezależne od siebie?

Mocno wątpię.

Jak taki przekaz syjonistyczny wkomponować w nagrodzony projekt Atelier ZETTA? Myślę np. o tych wysuszonych kościach (Ezechiela 37) o których rabin Samuel mówił w Katowicach na konf. Howewei Syjon w 1884 r. Że zrodzą się na nowo. Myślę też o biblijnych scenach z Mojżeszem, gdy przeprowadzał Izraelitów z powrotem do Ziemi Izrael. Myślę o Świątyni w Jerozolimie; o wzgórze Syjon. Coś na burzę mózgów w Białymstoku.

Phili Earl Steele

2023-11-28 16:10:10

Załączone pliki: