Miejsca

Prywatna Szkoła Rzemieślnicza im. W. Wysockiego w Białymstoku powstała w 1906 roku. Budynek szkoły wzniesiono w funduszy prywatnych. Większość środków finansowych na budowę placówki przekazał żydowski filantrop Kalmen Wolf Wysocki. Imieniem darczyńcy nazwano szkołę.

Na początku językiem wykładowym był rosyjski. Naukę zawodu łączono z programem szkół Talmud-Tora. Szkoła posiadała trzy profile: ślusarski, stolarski i tkacki. Do wybuchu pierwszej wojny światowej szkołę skończyło osiem roczników. W czasie konfliktu szkoła pozostawała zamknięta, a jej wyposażenie uległo zniszczeniu.

Po wojnie placówka wznowiła swoja działalność dopiero w 1921 roku. Koncesję nadano jeszcze później – w 1924 roku. Szkoła przeżywała jednak trudności finansowe, a w 1926 r. przeszła na własność gminy. Pomimo to, finansowano ją z różnych źródeł. Np. w roku szkolnym 1936/1937 40% wydatków pokryła dotacja od towarzystwa ICA, 10% – środki przekazane przez gminę żydowską, 5% – środki z Zarządu Miejskiego w Białymstoku. Budżet uzupełniły dochody z produkcji w warsztatach szkolnych (25%) oraz czesne, opłacane przez uczniów (15%).

W okresie międzywojennym nauczanie w szkole odbywało się w języku żydowskim. Dyrektorem był najpierw Józef Śmigielski, a od 1926 r. – inż. Maks Łinski (Łuński). Zakład miał charakter niższej szkoły zawodowej. Przyjmowano uczniów, którzy ukończyli co najmniej czteroletnią szkołę podstawową oraz nie mieli 18 lat. Nauka zajmowała 3 lata. Istniały cztery działy: tekstylny, ślusarski, stolarski oraz budowlany. W dziale tekstylnym szkoła organizowała, jako jedyna żydowska placówka w Polsce, cztero- lub ośmiomiesięczne kursy zawodowe dla dorosłych o specjalizacji włókienniczej. Przy szkole istniała orkiestra dęta, licząca 28 członków. W roku szkolnym 1936/1937 w szkole uczyło się 325 osób (35% spoza Białegostoku).

Bibliografia:

Henryk Majecki Oświata żydowska na Białostocczyźnie w okresie międzywojennym, „Białostocczyzna” 1998, nr 1, ss. 52–53.