Ludzie

Chajele (Chayele, Khayele, Hayale) Grober (Gruber) urodziła się 16 lutego 1898 roku w Białymstoku w zamożnej rodzinie kupieckiej. Podczas I wojny światowej mieszkała w Moskwie, gdzie ukończyła naukę w szkole teatralnej Habimy. W Rosji ukończyła szkołę wyższą, uczyła się prywatnie języka jidysz i hebrajskiego. Po I wojnie światowej powróciła do Polski. W 1918 roku rozpoczęła swoją karierę teatralną, także sama uczyła gry aktorskiej. Była jedną z najbardziej znanych żydowskich aktorek mających swój własny rozpoznawalny styl. Oprócz aktorstwa zajmowała się śpiewem w języku jidysz i hebrajskim, w czym odniosła spektakularny sukces podróżując ze swoim repertuarem po świecie – koncertowała na wszystkich kontynentach. Wszędzie była gorąco przyjmowana, a prasa nie szczędziła jej pochwał: „prawdziwa artystka obdarzona talentem, techniką, wdziękiem i gracją” (Nowy Jork)), „wyjątkowa indywidualność sceniczna” (Paryż), „subtelna i wyrafinowana sztuka, a także osobowość wielkiej indywidualności. Interpretacje jej piosenek i pieśni przywołują żywiołowość i godność. Jej sztuka jest doskonała i wszechstronna” (Johannesburg). Dzięki wybitnemu talentowi zdobyła miejsce wśród najwybitniejszych artystów i śpiewaków folkowych na świecie swoich czasów.

W latach 30-tych XX w. w Anglii wydała szereg płyt szelakowych dla wytwórni His Masters Voice oraz Decca.

W latach 50 XX w. południowoafrykańska wytwórnia płytowa z Johannesburga Swan Press Limited wydała winylową płytę 10” Chayele Grober – Jewish Folk Songs.

Grober napisała książkę Tsu der groyser velt (Na szerokim świecie) wydaną w Buenos Aires w 1958 roku, w której opisała zwyczaje życia Żydów. Napisała również sztukę teatralną Af fridlekhe erd (Na spokojnej ziemi) która podnosiła problemy współczesnego życia Żydów. Sztuka została po raz pierwszy wystawiona w 1957 roku w Melbourne, wyreżyserował ją Yankev Vayslits.
Chajele Groberod od 1966 roku mieszkała w Izraelu, zmarła w Hajfie 10 grudnia 1978 roku.

Zobacz wywiad z aktorką która pobierała lekcje u Chajele Grober.

POSŁUCHAJ MUZYKI CHAJELE GROBER

Ulotka reklamowa występów Grober w Montrealu.

Okładka płyty winylowej wydanej w Johannesburgu.

Etykiety angielskich płyt szelakowych.