Czyżew

Synagoga przy ul. Piwnej 5 w Czyżewie wzniesiona została pod koniec XIX lub na początku XX wieku,prawdopodobnie na miejscu jednej z wcześniejszych drewnianych bóżnic – w 1870 roku istniały tu dwie synagogi drewniane. Murowany, nie tynkowany budynek wzniesiono na planie prostokąta. Fasady z czerwonej cegły, nawiązywały do popularnego w czwartej ćw. XIX stulecia i na początku XX stulecia „stylu ceglanego”. Synagoga w Czyżewie należy do grupy bóżnic o wydłużonym układzie przestrzennym. Jej bryła posiada nietypowe rozwiązanie: dwukondygnacyjna zachodnia część jest wyższa od części wschodniej mieszczącej salę modlitw,pokryta jest oddzielnym dachem. Z reguły obydwie część miały wspólny dach i jednakową wysokość. Na wschodniej ścianie zewnętrznej zachował się wykonany w cegle element zdobień, w kształcie tablic Mojżeszowych. Obecnie gmach bóżnicy pełni funkcje magazynowe, jego stan zachowania nie jest najlepszy. Zaobserwować można zawilgocone mury, ubytki w murze i zlasowane cegły. 

(Opracowanie i fotografie: Głębocki K)